นิทานก่อนนอน

วันหนึ่งในฤดูหนาวชาวนาเดินออกจากบ้าน ระหว่างทางพบงูเห่าตัวหนึ่ง นอนตัวแข็งใกล้ตายอยู่บนคันนา ด้วยความหนาวเหน็บ ชาวนาสงสารมันมาก จึงก้มลงดู แล้วอุ้มมันบนแขนเพื่อให้มันหายหนาว

ชายตัดฟืนคนหนึ่ง เดินไปตัดฟืนในป่า เขาทำขวานพลัดตกลงไปในสระน้ำ ชายตัดฟืนจึงคร่ำครวญอยู่ริมสระ เพราะเขาไม่มีเครื่องมือทำมาหากินอีก เทพารักษ์ที่อยู่ใกล้ๆ อดสงสารไม่ได้ จึงเอื้อมมือลงไปในสระน้ำ แล้วนำขวานทองขึ้นมา “ไม่ใช่ขวานของข้าหรอก” ชายตัดฟืนกล่าว เทพารักษ์จึงงมขวานขึ้นมาอีกเล่มหนึ่ง “ขวานเงินนี่ไม่ใช่ของข้า”ชายตัดฟืนกล่าวอีกครั้ง “เจ้าคนซื่อสัตย์” เทพารักษ์พูด “คนดีออย่างเจ้า จงเอาขวานทองกับขวานเงินเจ้าเป็นรางวัลก็แล้วกัน” แล้วเทพารักษ์ก็หายตัวไป

หมาป่าตัวหนึ่งไม่สามารถจับแกะกินได้เลย วันหนึ่งมันเจอหนังแกะที่ชาวบ้านลอกทิ้งไว้ มันลองนำหนังแกะนั้นมาคลุมตัว แล้วเดินเข้าไปในฝูงแกะ แกะตัวหนึ่งเห็นก็เดินตามหมาป่า หมาป่าหลอกแกะตัวนั้นออกจากฝูง เมื่อเลยฝูงแกะมาไกล มันกินแกะตัวนั้นเป็นอาหาร นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า จงระวัง..สิ่งที่เห็นอาจเป็นภาพมายา

นกนางแอ่นกับอีกาถกเถียงกันว่าขนของใครดีกว่าใคร อีกากล่าวปิดการโต้เถียงว่า ขนของเจ้างดงามในตอนฤดูใบไม้ผลิ ส่วนขนของข้านั้นช่วยให้ข้าอบอุ่นตอนฤดูหนาว กล่าวเสร็จนกทั้งสองก็บินจากกันไป นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า คุณประโยชน์ของคนอยู่ที่สถานการณ์

เด็กน้อยคนหนึ่งอยู่บนชั้นบนของบ้าน เหลือบเห็นหมาป่าเดินมาใกล้ เด็กน้อยร้องบอก เจ้าหมาป่าเลว เจ้าจงออกไปและอย่ามาใกล้บ้านของเรา หมาป่าร้องบอก หากเจ้าแน่จริง จงลงมาไล่ข้าที่นอกบ้านเจ้าสิ นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า คนมักกล้าเมื่ออยู่ในที่ปลอดภัย

นกยูงตัวหนึ่งด้วยความผยอง มันร้องบอกนกกระเรียนถึงความงามของขนของมัน นกกระเรียนร้องตอบ ถึงข้าไม่มีขนที่สวยงดงามเท่าเจ้า แต่ข้าสามารถบินสูงถึงหมู่ดาว ส่งเสียงถึงสวรรค์ ขณะที่เจ้าทำได้เพียงเดินอยู่บนดิน ราวไก่บ้านธรรมดา นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ขนที่งดงามไม่ได้ทำให้เป็นนกที่สูงค่า

ล่อตัวหนึ่งคิดว่าตนมีเรี่ยวแรงมากมาย จึงเดินทางไปทั่วหุบเขาพร้อมกล่าวว่าพ่อของข้าต้องเป็นม้าผู้แข็งแรงและปราดเปรียวจึงมีข้าที่เข้มแข็งเป็นลูก ผ่านไปหลายวันหลังจากเดินทางมาไกล มันเหน็ดเหนื่อยและหมดแรงจึงกล่าวว่า พ่อข้าคงเป็นเพียงลาธรรมดาตัวหนึ่งเท่านั้น นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ผู้โอ้อวดย่อมโง่เขลา

คนเลี้ยงม้าคนหนึ่งทั้งวันใช้เวลาแปรงขนม้าและให้อาหารม้าของตน วันหนึ่งด้วยความโลภเขาเอาอาหารม้าไปขายเพื่อกำไรเล็กน้อย ม้าของเขาตำหนิ และบ่นว่า ถ้าเจ้าอยากให้ขนข้าสวยงาม เจ้าต้องให้อาหารข้ากินอย่างพอเพียง ไม่ใช่เพียงแปรงขนข้า นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า ได้กำไรน้อยนิดอาจเสียผลประโยชน์มากกว่า

สุนัขตัวหนึ่งด้วยความง่วง มันหลบเข้าไปนอนบนรางหญ้าของวัว มันฟุบตัวลงนอนอย่างเหนื่อยล้า ผ่านไปพักหนึ่ง วัวซึ่งทำงานมาแสนเหนื่อย ด้วยความหิวมันเดินไปรางหญ้าของตน เพื่อหวังจะกินหญ้าแก้หิว เมื่อไปถึงพบสุนัขขัดขวางไม่ให้เข้าใกล้ เมื่อวัวไม่สามารถกินหญ้าของตน จึงบ่นว่าเจ้าไม่กินหญ้าจะหวงทำไม นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า อย่าหวงสิ่งที่ตนไม่ได้ประโยชน์

วันที่ร้อนระอุวันหนึ่ง สุนัขจิ้งจอกเดินเข้าไปในสวนองุ่นแห่งหนึ่ง ด้วยความกระหายมันคิดจะกระโดนกินองุ่นดับกระหาย มันกระโดดแล้วกระโดดอีก จนแล้วจนรอดมันก็ไม่สามารถกระโดดถึงพวงองุ่นได้ ด้วยความสิ้นหวัง มันเดินจากไป พร้อมพึมพำ องุ่นนั้นต้องมีรสเปรี้ยวไม่ควรกิน นิทานเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า เมื่อไม่ได้สิ่งที่ต้องการ คนมักตัดพ้อต่อว่า